Wartości współczynnika lambda – przewodzenie ciepła materiałów budowlanych
Przewodność cieplna, czyli współczynnik lambda (λ), jest kluczowym parametrem, który opisuje termoizolacyjne właściwości materiałów budowlanych. Im niższa wartość λ, tym lepsze właściwości izolacyjne materiału. Dlatego przy projektowaniu budynków i wyborze materiałów budowlanych zwracanie uwagi na ten współczynnik ma kluczowe znaczenie dla efektywności energetycznej oraz komfortu cieplnego.
Co to jest współczynnik lambda (λ)?
Współczynnik lambda (λ) wyraża ilość energii cieplnej, jaka przepływa przez jednostkową powierzchnię materiału o grubości 1 metra, przy różnicy temperatur wynoszącej 1°C (lub 1K). Jednostką tego współczynnika jest W/(m•K). Wartość λ zależy od kilku czynników, takich jak:
Skład chemiczny materiału.
Porowatość.
Wilgotność.
Dlaczego wartość λ jest ważna? Im niższa wartość współczynnika lambda, tym lepsza izolacja cieplna materiału. Oznacza to mniejsze straty ciepła i większą oszczędność energii.
Tabela współczynnika lambda dla materiałów budowlanych
Poniżej przedstawiono szczegółowe wartości współczynnika lambda dla różnych materiałów w warunkach średniowilgotnych.
Asfalty
Asfalt ponaftowy – λ = 0,17 W/(m•K)
Asfalt lany – λ = 0,75 W/(m•K)
Asfaltobeton – λ = 1,00 W/(m•K)
Papa asfaltowa – λ = 0,18 W/(m•K)
Beton
Beton zwykły z kruszywa kamiennego (gęstość 2400 kg/m³) – λ = 1,70 W/(m•K)
Beton z kruszywa wapiennego (gęstość 1200 kg/m³) – λ = 0,50 W/(m•K)
Żelbet (np. strop) – λ = 1,70 W/(m•K)
Drewno i materiały drewnopochodne
Sosna i świerk (w poprzek włókien) – λ = 0,16 W/(m•K)
Buk i dąb (wzdłuż włókien) – λ = 0,40 W/(m•K)
Płyta pilśniowa porowata – λ = 0,06 W/(m•K)
Gipsy i wyroby gipsowe
Płyty gipsowo-kartonowe – λ = 0,23 W/(m•K)
Płyty i bloki z gipsu – λ = 0,35 W/(m•K)
Kamienie naturalne
Marmur i granit – λ = 3,50 W/(m•K)
Piaskowiec – λ = 2,20 W/(m•K)
Wapień porowaty – λ = 0,92 W/(m•K)
Materiały konstrukcyjne
Mur z betonu komórkowego na cienkowarstwowej zaprawie (gęstość 500) – λ = 0,17 W/(m•K)
Mur z cegły ceramicznej pełnej – λ = 0,77 W/(m•K)
Mur z cegły klinkierowej – λ = 1,05 W/(m•K)
Materiały termoizolacyjne
Styropian – λ = 0,031–0,045 W/(m•K)
Wełna mineralna – λ = 0,033–0,045 W/(m•K)
Poliuretan (PUR/PIR) – λ = 0,023–0,029 W/(m•K)
Powietrze (nieruchome) – λ = 0,02 W/(m•K)
Materiały osłonowe
Tynk cementowy – λ = 1,00 W/(m•K)
Tynk wapienny – λ = 0,70 W/(m•K)
Inne materiały
Aluminium – λ = 200 W/(m•K)
Miedź – λ = 370 W/(m•K)
Żeliwo – λ = 50 W/(m•K)
Zastosowanie materiałów o różnych wartościach λ
Materiały o wysokim współczynniku lambda są dobrymi przewodnikami ciepła, ale słabo izolują. Są one używane tam, gdzie wymagana jest przewodność cieplna, np. w elementach konstrukcyjnych.
Materiały o niskim współczynniku lambda zapewniają doskonałą izolację cieplną. Stosuje się je w ociepleniu budynków, dachów, ścian zewnętrznych i fundamentów.
Przykłady zastosowań:
Styropian i wełna mineralna – izolacja termiczna ścian i dachów.
Beton komórkowy – konstrukcja ścian nośnych i działowych.
Płyty korkowe – izolacja akustyczna i termiczna podłóg.
Czynniki wpływające na przewodność cieplną materiałów
Wilgotność – materiały wilgotne mają wyższą wartość λ, co obniża ich właściwości izolacyjne.
Gęstość – materiały o większej gęstości zazwyczaj przewodzą ciepło lepiej.
Porowatość – zwiększona porowatość poprawia izolację cieplną.
Temperatura – wzrost temperatury może wpłynąć na zmianę współczynnika λ.
Jak dobrać odpowiedni materiał termoizolacyjny?
Podczas wyboru materiałów izolacyjnych należy kierować się:
Wartością współczynnika λ – niższe wartości oznaczają lepszą izolację.
Warunkami środowiskowymi – wilgotne środowisko wymaga materiałów odpornych na wodę.
Kosztem i dostępnością – warto porównać różne materiały pod względem ceny i ich właściwości.
Współczynnik lambda (λ) odgrywa kluczową rolę w projektowaniu i budowie efektywnych energetycznie budynków. Materiały budowlane o niskiej wartości λ, takie jak styropian, wełna mineralna czy poliuretan, są doskonałym wyborem do izolacji termicznej. Znajomość właściwości cieplnych materiałów pozwala na optymalne zaplanowanie izolacji oraz minimalizację strat ciepła, co przekłada się na niższe koszty ogrzewania i większy komfort użytkowników. Warto dokładnie przeanalizować wartości λ dla różnych materiałów i dostosować ich dobór do specyficznych potrzeb budynku.